Vrijdagmiddag 22 oktober werd de aftrap gehouden van het project ‘Over en weer’. De aanwezigen zullen zich de onthulling van de grenspaal bij de Kerveheester aan de Lekerweg tussen Boerdonk en Beek en Donk nog lang herinneren. Terwijl de regen met bakken uit de lucht viel, trokken de wethouders van Laarbeek en Meierijstad de natte lakens van de grenspaal en het daarbij horende informatiebord. Voor filmbeelden van de onthulling verwijzen we naar elo.erthepe.nl!

De onthulling van de grenspaal Kerveheester door wethouder Monika Slaets van Laarbeek en Harry van Rooijen van Meierijstad (foto Wim Kuijten)
In het grensgebied van de gemeenten Gemert, Laarbeek en Meierijstad worden grote infrastructurele projecten voorbereid: de reconstructie van de N279 en de aanleg van twee zonneparken. Plannen die schade toebrengen aan het landschap en de cultuurhistorie. Een voorbeeld daarvan is de voorgenomen sloop van het veerhuis in het buurtschap Ponteveer in Boerdonk. De woning van de veerman die bewoners van Boerdonk via een klein (voet)veer overzette naar de Boerdonkse Kampen ten westen van het kanaal, en in de loop van de tijd uitgroeide tot een bekend café-restaurant.
Tegelijkertijd is het Waterschap doende in het gebied projecten te realiseren om water langer vast te houden en te bergen en de ecologische verbindingszone langs de Aa en de Snelle Loop te versterken. Voor de heemkundekringen van Beek en Donk, Erp en Gemert was dat de aanleiding om de koppen bij elkaar te steken en over de eigen grenzen te kijken. Ze ontwikkelden gezamenlijk het plan ‘Over en weer’. Een op het eerste gezicht een vreemde naam. De naam verwijst naar de vele contacten die de bewoners van Boerdonk, Gemert en Erp al eeuwen onderhouden. De bewoners van dit gebied staken en steken vrijwel dagelijks de grenzen over om te werken, familie te bezoeken of te recreëren: de gemeentegrenzen, de Aa en de Zuid-Willemsvaart. Zonder de verhalen en de geschiedenis van het gebied te kennen.

De gebieden in het grensgebied waar de heemkundekringen de cultuurhistorie zichtbaar willen maken.
De heemkundekringen hebben om de nadelige gevolgen van de infrastructurele projecten voor de cultuurhistorie te compenseren het plan ‘Over en weer’ ontwikkeld. De grenspaal in de Kerveheester en de tiendpaal zijn ondertussen gerealiseerd. We noemen een paar grepen uit de vele plannen die nog op stapel staan. Bij het buurtschap Ponteveer een ‘kijkvenster’ aan de Laarbeekse kant en een kunstwerk dat herinnert aan het veerhuis, aan de Boerdonkse zijde. Een nieuw ommetje vanaf de Boerdonksedijk via het schouwpad langs de Boerdonkse Aa naar Kerveheester en het centrum van Boerdonk. Een toepasselijke naam voor dat ommetje zou het ‘Knillispad’ kunnen zijn, genoemd naar de H. Cornelius. Deze paus-martelaar en beschermer van het hoornvee werd en wordt in Boerdonk tot op de dag van vandaag vereerd. Een ander plan uit ‘Over en weer’ is de reconstructie van een steenoven of veldoven aan de Coxsebaan. Daar werd vroeger leem gewonnen om stenen te bakken voor de bouw van boerderijen in de omgeving. Aan de Gemertse kant wil de stuurgroep een tuinkoepel of theehuis herstellen dat daar in het begin van de 19e eeuw stond. Dat gebouwtje kan de ‘toegangspoort’ worden tot het gebied Leek en de Blauwe poort. Tot zover een greep uit de dertien plannen van het project ‘Over en weer’.

Een blik door het ‘kijkvenster’ bij het kanaal zou dit historische beeld kunnen opleveren.
‘Verbinden’ is het sleutelwoord bij het project ‘Over en weer’. De betrokken heemkundekringen beseffen dat samenwerking nodig is, als je de cultuurhistorie en de beeldkwaliteit in het grensgebied tussen de drie gemeenten wilt versterken. Samenwerking met de bewoners, gemeenten, het Waterschap en de natuurorganisaties. De erfgoedorganisaties weten dat het een hele puzzel zal zijn diverse belangen met elkaar te verenigen. Maar dat het een proces is, dat de moeite waard, omdat de bundeling van krachten kan leiden tot een grensgebied waar het voor bewoners en rust zoekende recreanten goed toeven is.