Heemkundekring Erthepe

De feestdagen breken weer aan. Veel Erpenaren van jong tot oud piekeren niet alleen over een grappig gedicht, maart ook over een geschenk dat ze hun dierbaren willen geven. Leuke cadeautips gezocht? Dan zit je bij Erthepe goed. De heemkundekring heeft enkele leuke en originele cadeautips voor jullie op een rijtje gezet.

Zoek je een boekje dat een glimlach op het gezicht zal toveren, dan kies je voor het spreukenboekje ‘Witte gij di òk?’ van de werkgroep Dialect. Daarin kunt u lezen, wat een ‘dreug Erps ding’ is. Misschien is het ‘Erps kwartet’ ook een goede keuze. Er zijn daarvan nog een beperkt aantal exemplaren beschikbaar. “Mag ik van de keuke de scholk”?

Meer serieus is het boek “Munsters. Van grofsmid tot kraanbouwer’ over het grootste industrieel bedrijf, dat Erp na de Tweede Wereldoorlog kende. Veel oudere Erpenaren hebben bij dat bedrijf in de praktijk een vak geleerd. Het boek bevat ook een dvd met tientallen digitale foto’s die niet in het boek zijn opgenomen.

Ter gelegenheid van 75 jaar bevrijding verscheen eind augustus het boek ‘Terugblik ter herinnering’ met verhalen over Erp, Boerdonk en Keldonk in de Tweede Wereldoorlog. Een standaardwerk dat bij geen enkele inwoner die geïnteresseerd is in de oorlog, in de boekenkast mag ontbreken. 

Heemkundekring Erthepe heeft nog meer interessante boeken voor de liefhebber. We sommen ze even op: ‘Ruim zes decennia Sondag familiegeschiedenis’; ‘A. Meuwese. Erp. Gemeente en parochie’(over de geschiedenis van Erp); ‘Van Keeldonck tot Keldonk, 1912-1987’; ‘Trees van Geffen, Erp. Kleine bedrijfjes, grote gezinnen, veel verhalen’; ‘50 jaar Mariaschool’ (geschiedenis van het lager onderwijs in Erp); ‘A. van den Boom, Erp van toen in woord en beeld’, ‘Het Kraanmeer’, ’50 jaar actief’(over de geschiedenis van de KBO Erp-Keldonk-Boerdonk) en nog diverse kleinere uitgaven, zoals een Erpse verjaardagskalender (met bijzondere gebouwen in de voormalige gemeente Erp).

Voor de kinderen die later graag brandweerman of -vrouw willen worden, heeft Erthepe mooie puzzels van de Erpse brandweer in actie (een in klein en een in groot formaat). Een plaat om een (papieren) brandweerauto te maken of een als ganzenbord te spelen brandweerspel krijg je er gratis bij, zolang de voorraad strekt!

Kortom: er is altijd wel een leuk echt Erps cadeau bij de heemkundekring te vinden. U kunt tijdens de openingstijden van Erthepe vrijblijvend komen kijken in het Raadhuis aan het Hertog Janplein.

De geschenkentafel van Heemkundekring Erthepe in het Raadhuis

Regelmatig verdwijnen er bij het opruimen van een woning foto’s in de papiercontainer en films bij het chemisch afval. Heel jammer, want oude foto’s en films geven vaak een mooi beeld van een voorbije tijd. Vooral foto’s en films waarop een of andere activiteit of evenement te zien is. Wist u dat de Heemkundekring Erthepe nog steeds naarstig op zoek is naar oude foto’s en films?

Oude foto’s en films horen tot het erfgoed van onze voorouders. Daarom vindt Erthepe het heel belangrijk dat ze in de toekomst in Erp voor de inwoners van Erp, Keldonk en Boerdonk beschikbaar blijven en niet naar elders verdwijnen. De werkgroep heeft de afgelopen jaren al duizenden foto’s gescand en in de collectie van Erthepe opgenomen. Veel films van evenementen zijn gedigitaliseerd en voor de toekomst in de collectie van Erthepe bewaard. ‘Petje af’ voor het vele vrijwilligerswerk dat leden van de foto- en filmwerkgroep al jarenlang elke week belangeloos verrichten. Voor de mensen in Boerdonk, Erp en Keldonk.

Gaat u opruimen en komt u oude foto’s en films tegen, denk dan aan Heemkundekring Erthepe. Wilt u de foto’s en films zelf behouden? Geen probleem! We scannen dan de foto’s en geven ze u terug. Films van bijzondere (dorps)gebeurtenissen digitaliseren we en gaan ook retour. Elke maandag- en donderdagavond, dinsdag- en woensdagmiddag kunt u met uw foto’s en daarbij horende verhalen in het Raadhuis van Erp terecht. Daar is nostalgie geen eenmalige gebeurtenis, maar wekelijks te beleven. U kunt daar vrijblijvend binnenlopen.

 Een nostalgisch plaatje. De timmerwinkel van Janus van Lith te Keldonk, ca 1930. Janus legde zich toe op de vervaardiging van hoge en lage karren, vrijwel de enige vervoermiddelen destijds in de landbouw. Het maken van karrewielen vereiste veel vakmanschap. De werkplaats, annex houtzagerij en houthandel, van Janus stond langs de Antoniusstraat in Keldonk ter hoogte van de plaats waar later de gezusters Van Lith een kruidenierswinkel hadden. De hoogkar die op deze foto het middelpunt vormt, was in die tijd ook het vervoersmiddel, waarmee men op familiebezoek en naar de kerk ging. De hoogkar was meestal groen geschilderd met fel rode wielen.

Het kan de inwoners van Erp, Boerdonk en Keldonk niet ontgaan zijn dat er sinds een jaar of twee bij activiteiten en evenementen in hun dorpen regelmatig pers aanwezig is en gefilmd wordt. Dat er filmers en interviewers rondlopen met een oranje-zwart shirt of vest met op de rug het logo van ELO. Dat zijn leden van de werkgroep film van Heemkundekring Erthepe. De werkgroep heeft op dit moment een eigen website (elo.erthepe.nl) waarop ondertussen meer dan 150 korte filmpjes staan. Springen ze onbedoeld in het gat dat Omroep Meierij achterlaat? De omroep die vooral op Schijndel en Sint-Oedenrode gericht lijkt te zijn?

De filmers van ELO timmeren flink aan de weg. Alleen al in de afgelopen twee maanden zijn er 25 (!) filmpjes op de site geplaatst. Een prestatie van formaat! De filmpjes laten zien wat er in Erp de afgelopen maanden te doen was en binnenkort nog staat te gebeuren. Je treft er een prachtige introductie aan van het familietoneelstuk ‘Sneeuwwitje en de 7 maffe maffioso’ dat toneelvereniging Iets Anders opvoert. Een verslag van de Eerste Keldonkse kampioenschappen driebanden, van de vorderingen van de reconstructie van de N616 en nog veel meer. De filmpjes zijn een mooie aanvulling op de berichten en artikelen op de Erpse Krant. De filmwerkgroep legt tegelijkertijd ook gebeurtenissen in Erp, Boerdonk en Keldonk voor toekomstige generaties vast. Vandaar dat Erthepe flink investeert in ELO.

Een promotiefilmpje dat ELO kort geleden op het net plaatste, laat zien, hoe gevarieerd het aanbod van de ‘Erpse lokale omroep’ is. Zie: elo.erthepe.nl/bedrijvigheid/uw-actieve-lokale-omroep. ELO wil er zijn voor de hele voormalige gemeente Erp. Voor alle verenigingen en activiteiten. De dorpen Erp, Boerdonk en Keldonk hebben, ook al zijn ze na twee gemeentelijke fusies uiteindelijk onderdeel geworden van Meierijstad, nog veel gemeenschappelijk. Als gevolg van een gezamenlijke geschiedenis van honderden jaren. En samen staan ze sterker binnen de nieuwe gemeente Meierijstad.

De filmers van ELO nodigen iedereen uit bij hen te melden, als u in uw dorp iets organiseert of aandacht wilt vragen voor een speciale gebeurtenis. U kunt dat doen via elo@erthepe.nl of even binnenlopen in het Raadhuis in Erp. De werkgroep staat te popelen om uw activiteiten vast te leggen!

Sneeuwwitje en de 7 Maffiosi                                            Herdenking 75 jaar bevrijding Boerdonk

Op 24 september 1944 werd Erthepe officieel bevrijd. Maar de oorlog was toen nog niet voorbij. De meeste dodelijke slachtoffers onder de inwoners van de gemeente Erp vielen daarna! In Keldonk werden 5 burgers gedood door Duitse vergeldingswapens (V1 en V2). In Erp verloren daags na de bevrijding twee inwoners het leven bij een mijnontploffing. De burgemeester van Erp, Herman Verheijen kwam in maart 1945 in concentratiekamp Buchenwald om door ontberingen. Allemaal gebeurtenissen die zijn opgenomen in de wandel- en fietsroutes die Heemkundekring Erthepe samen met de stichting Cornelius van Boerdonk heeft opgezet. Op zondag 29 september a.s. kunt u tussen 10.00 en 17.00 uur op drie plaatsen terecht om die routes gratis op te halen en te volgen: het Raadhuis in Erp, Den Hazenpot in Boerdonk en molen De Hoop in Keldonk.

Het bijzondere aan de routes langs plaatsen van herinnering aan WO2 is, dat ze ook via een app op een mobiel te volgen zijn. Daar staat een uitgebreidere beschrijving dan op de papieren routes en zijn enkele beelden toegevoegd. In elk kerkdorp zijn ook (lokale) sporen uit de oorlog te zien. Voorwerpen en documenten die Erthepe in de loop der tijd ontvangen heeft of in bruikleen heeft gekregen. In het Raadhuis in Erp liggen documenten van en over Hermanus Verheijen, in Simeonshof staat een vitrinekast in de aankomsthal. In Boerdonk zijn voorwerpen tentoongesteld in een vitrine in de bibliotheek en in Keldonk in molen De Hoop. Misschien hebt u zelf nog documenten of voorwerpen uit WO2 die u aan de heemkundekring wilt schenken of in bruikleen wilt geven. Neem dan contact op met secretariaat@erthepe.nl.

In molen De Hoop ligt de doorboorde Brodie helm MKII, zeer waarschijnlijk afkomstig van een op 23-9-1944 in het Hool gesneuvelde Brit. 

Hebt u het boek 'Terugblik ter herinnering'  met verhalen van Antoon Verbakel bij voorinschrijving besteld en via de bank betaald? Kom dan het boek tijdens de openingstijden van het Raadhuis in Erp ophalen! Het boek ligt op naam voor u klaar.

Het Raadhuis is open op maandagavond en donderdagavond van 20.00-22.00 uur en op dinsdagmiddag van 14.00-16.00 uur.

Mocht u onverhoopt niet in staat zijn het boek op te halen, neem dan contact op met secretariaat@erthepe.nl.

Wilt u het boek nog kopen? Wacht dan niet te lang, want er zijn nog een beperkt aantal exemplaren beschikbaar.

Eind september is het 75 jaar geleden dat Erp bevrijd werd van de Duitse bezetting. Voor Heemkundekring Erthepe de aanleiding om Antoon Kerkhof, bekend van de film ‘Teenbeat’, te vragen twee speelfilms die hij eerder produceerde, opnieuw in Sport- en ontmoetingscentrum Ter Aa in Erp te vertonen. Films die niet alleen een nauwkeurig beeld geven van de jaren ’40, maar na ruim 30 jaar een prachtig historisch document zijn geworden. Antoon kreeg bij het maken van zijn films nuttige adviezen van voormalige verzetsmensen uit Erp, onder wie Harrie Otten en Wilbert (Wip) Kerkhof. De locaties in de regio waar de films werden opgenomen, zijn in de loop de jaren veranderd. De Erpenaren die in de films acteerden, zijn nu of vele jaren ouder, of helaas niet meer onder ons. De kaartverkoop voor de films is op 1 september gestart.

Op 24 september wordt de film ‘Strijders achter het front’ uit 1982 vertoond. Een toegangskaart voor die film kost 5 euro. Op 8 oktober de film ‘Gevaar als beloning’ uit 1990. Ook dan is de entree 5 euro. Kaarten zijn op drie locaties in Erp te koop: AH Kanters in de Cruijgenstraat, het Raadhuis van Erp (heemkamer Erthepe) en in Sport- en ontmoetingscentrum Ter Aa (Den Uil 1A).

 De film ‘Strijders achter het front’ die op 24 september vertoond wordt, speelt zich af in Zuid-Nederland tijdens het laatste oorlogsjaar en gaat over het kleine verzet van gewone mensen tegen de Duitse bezetter. Over mensen die meestal toevallig in het verzet terecht kwamen met alle risico’s van dien. Piet Spanjers staat in zijn woonplaats niet bekend als een verzetsheld. Hij is wel zeer anti-Duits. Op aandrang van de ondergrondse verleent hij voor een paar weken onderdak aan drie gestrande Britse piloten op zijn boerderij. Al snel loeren er voor Piet Spanjers allerlei gevaren. Een van die gevaren is verraad. Hoe langer het verblijf van de onderduikers duurt, hoe meer de spanningen in gezin Spanjers toenemen. Angstig wacht iedereen op het einde van de Duitse overheersing. Zullen de geallieerden voor Spanjers nog op tijd komen?

 De film ‘Gevaar als beloning’ die op 8 oktober vertoond wordt, vertelt het verhaal van Frans van Alphen die zich tijdens de oorlog onttrekt aan tewerkstelling in Nazi-Duitsland. Hij duikt onder in het gezin van smid Willem Joosten, zijn dochter Riet en haar man Johan Dijkhof. Min of meer toevallig komt Frans van Alphen in aanraking met het ondergrondse verzet. Hij gaat hulp bieden aan neergestorte piloten en zoekt adressen om onderduikers onder te brengen. Om verzekerd te zijn van voldoende voedselbonnen voor de onderduikers ziet hij zich genoodzaakt om met zijn kameraden van het verzet een distributiekantoor te overvallen. Deze daad blijft niet zonder gevolgen….

Scene uit ‘Strijders achter het front’

De publicatie ‘Terugblik ter herinnering’ bleek de spin-off voor tal van nieuwe activiteiten van Erthepe. Op basis van het boek zijn drie wandel- en fietsroutes uitgezet langs plaatsen in de kerkdorpen Erp, Boerdonk en Keldonk waar gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog hebben plaatsgevonden. Die routes zijn via de app izi.Travel te volgen of via drie fraai vormgegeven kaarten. Via de app heeft de ontdekkingsreis langs de plaatsen van herinnering meer belevingswaarde vanwege de daaraan toegevoegde foto’s en videofragmenten. De routes zijn op elk moment te volgen, maar in het weekend van 27 en 28 september a.s. besteden we er extra aandacht aan: in Erp (Raadhuis), Boerdonk (Den Hazenpot) en Keldonk (Molen De Hoop) zijn dan de startpunten. Daar zijn de routes gratis verkrijgbaar. Later volgt daarover meer informatie. Door het plaatsen van een vitrinekast in elk kerkdorp die gevuld gaat worden met lokale documenten en voorwerpen, hoopt Erthepe de lokale geschiedenis letterlijk nog meer zichtbaar te maken.

Om uop een snelle en eenvoudige manier toegang te geven tot de lokale kennis over de Tweede Wereldoorlog, heeft Erthepe een nieuwe website geopend, waarop veel gegevens over de periode 1939-1945 gebundeld zijn. Op de site www.erthepe.nl/wo2 staan de uitgebreide artikelen van Antoon Verbakel waarvan de publicatie ‘Terugblik ter herinnering’ een samenvatting is. Verder de bladerboeken ‘Tussen crisis en bevrijding’ die Erthepe eerder publiceerde en de wandel- en fietsroutes. Er is ook ruimte gereserveerd waarop u als (oud-)inwoner van Erp, Boerdonk of Keldonk uw eigen verhalen, documenten en foto’s kunt laten toevoegen.

De wandel- en fietsroutes zijn ook gemaakt voor leerlingen van de hoogste klassen van de basisscholen in de kerkdorpen van Erp. We hopen met de app en daarbij horende opdrachten voor leerlingen van groep 7/8 de geschiedenis van de periode 1939-1945 in hun eigen omgeving zichtbaar te maken. Met het doel de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog voor nieuwe generaties levend te houden.

Website www.erthepe.nl/wo2

Nooit eerder werd er een uitgebreid overzicht van de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Erp, Boerdonk en Keldonk gepubliceerd. 75 jaar na de bevrijding is er eindelijk een standaardwerk. Antoon Verbakel, zelf ooggetuige, vertelt op een aangrijpende manier over de Duitse inval in mei 1940, de lotgevallen van de Erpse militairen, de invloed van de bezetting op het dagelijks leven, de luchtoorlog met de vele crashes in Erp, Boerdonk en Keldonk, de vreselijke gevolgen van de neergestorte V1-bom en V2-raket in Keldonk, het Erpse verzet en hoe Market Garden de bevrijding bracht. Het boek vertelt de verhalen van de generatie die erbij was. Het is vooral geschreven voor de nieuwe generatie die gisteren wil kennen om vandaag te begrijpen!

Op 30 augustus a.s.presenteert de 89-jarige Antoon Verbakel in gemeenschapshuis Ter Aa (Den Uil 1A, 5469 CG Erp) het boek dat hij samen met een projectgroep van Heemkundekring Erthepe en de Stichting Cornelius van Boerdonk heeft samengesteld. Het boek is een onderdeel van een multimediaal project van Heemkundekring Erthepe. De bijeenkomst in Ter Aa begint om 15.00 uur en duurt tot 17.00 uur.

Cover boek 'Terugblik ter herinnering'

De werkgroep Dialect van Erthepe heeft de afgelopen jaren meer dan 100 spreuken verzameld in het Erpse dialect. Ze laten zien, dat de Erpenaren vroeger rake en bloemrijke taal gebruikten! Hun vaak humoristische zegswijzen zijn nu gebundeld in een cadeauboekje met de titel: ‘Witte gìj di òk?’.

De productie van het boekje is volledig in handen van Erpenaren. Dat mag gerust uniek genoemd worden. Leden van de werkgroep Dialect bogen zich over de juiste uitspraak en schrijfwijze van de spreuken en maakten een voor iedereen begrijpelijke vertaling van de gezegden. Joop Schuurmans maakte een aantal grappige tekeningen voor het boekje. Guus Munsters van Gozi nam de vormgeving voor zijn rekening. Het resultaat is een fraai, echt Erps cadeauboekje!

Voor de helft van de prijs van een bos bloemen, kun je in het bezit komen van het boekje. Als cadeautje voor Moederdag, Vaderdag, een verjaardag of als attentie voor iemand die je wilt bedanken of zo maar in het zonnetje wilt zetten.

Het boekje kost € 7,95 en vanaf 10 mei is verkrijgbaar in het Raadhuis van Erp (Hertog Janplein 9, 5469BK Erp) op maandag- en donderdagavond van 20.00-22.00 uur. Ook op dinsdag-, woensdag- en vrijdagmiddag van 14.00-16.00 uur.

In het weekend van 11 en 12 mei organiseert Heemkundekring Erthepe een uitgebreide expositie over de geschiedenis van de jeugdverenigingen in Erp, Keldonk en Boerdonk in de vorige eeuw. De tentoonstelling bevat honderden foto’s en documenten van de vele jeugdorganisaties die de gemeente Erp vroeger rijk was. De expositie in  Ontmoetingscentrum Ter Aa is zaterdag 11 mei geopend van 13.00-17.00 uur en zondag 12 mei van 11.00-17.00 uur. Op zaterdag wordt de tentoonstelling opgeluisterd door optredens van de veteranensportclub van Gemert-Mariahout en op zondag van de KPJ uit Uden waarbij ook Erpenaren aangesloten zijn.

Meer dan 800 foto’s op de tentoonstelling laten zien wat er in de tweede helft van de vorige eeuw voor de jeugd in Erp, Keldonk en Boerdonk werd georganiseerd: kampen, sportdagen, culturele actviteiten en wekelijkse clubbijeenkomsten. Deels om in een tijd dat er nog weinig vertier was de jeugd bezig te houden, deels om ze vaardigheden aan te leren die hen later van pas konden komen. Wie kent ze nog: Avant garde en Jong Nederland, het Katholiek Meisjesgilde, de RKJB en later de KPJ en de aspiranten, maar ook de Bosbeertjes en het Berenhol? Vrijwel iedereen die vroeger of als lid, of in de leiding van een jeugdvereniging actief was, zal zichzelf tegenkomen op een van de foto’s. Bijzonder is ook, dat zondagmiddag 12 mei  tussen 16.00-17.00 uur de foto’s die op de tentoonstelling hangen, voor een schappelijke prijs te koop zijn! Wie het eerst komt, die het eerst maalt….

Maar er gebeurt veel meer. Op zaterdagmiddag zullen veteranen van Gemert-Mariahout en op zondagmiddag die van de KPJ uit Uden onder leiding van Nico Rovers laten zien tot welke sportieve prestaties ze ondanks hun hoge leeftijd nog in staat zijn. De mannen bij de veteranen zijn gemiddeld 75 jaar en de deelnemende vrouwen gemiddeld 78 jaar! De deelnemers aan de veteranensportclubs uit Gemert-Mariahout en Uden zullen vrije oefeningen voor dames, heren en gemengd laten zien en een aantal volksdansen. Het wordt een historische demonstratie, want de veteranensportclub Uden treedt waarschijnlijk voor de laatste keer op! De club heeft onlangs vanwege de hoge leeftijd van de leden besloten te gaan stoppen met haar activiteiten!

Een beeld van de opening van een veteranensportdag van de KPJ.

Als afsluiting van het thema jeugdverenigingen organiseert Heemkundekring Erthepe samen met Ter Aa op 17 mei a.s. een reünie voor iedereen die vroeger bij een van de jeugdorganisaties van Erp, Keldonk en Boerdonk betrokken was, of als lid, of als begeleider/begeleidster. Op die avond zijn El Cid en Disco Rockin Dynamite van de partij. Zij laten voor de veertig-, vijftig en zestigplussers oude tijden herleven! Natuurlijk zijn andere belangstellenden ook van harte welkom. Toegangskaarten voor de reünie op 17 mei a.s. in Ter Aa zijn nog te koop op de volgende adressen: het Raadhuis van Erp, Ontmoetingscentrum Ter Aa, Albert Heijn Erp, Den Hazenpot te Boerdonk en ’t Span te Keldonk. De toegangsprijs is € 5, -.